Genealogisch Vademecum deel 7: Wat is Descent from Antiquity (DFA)?

Descent from antiquity

Descent from Antiquity (ook wel: DFA) is een redelijk jonge discpline binnen de genealogische wetenschappen. Descent from Antiquity betekent letterlijk vertaald: afstamming uit het antike tijdperk. Onderzoekers proberen genealogische samenhangen tussen mensen van en mensen uit het antieke tijdperk op te stellen. In de middeleeuwen en de 16de en 17de eeuw werden weliswaar vaak belanrijke personen en families gekoppelt aan een afstamming van bijvoorbeeld de oude Grieken, Romeinen en Koning David van Israel; echter waren deze fantastische stamreeksen slechts claims en werden ze niet wetenschappelijk onderbouwd. De Descent from Antiquity beweging tracht wetenschappelijk toetstbare stamreeksen op te stellen aan de hand van controlerbare bronnen.

Uiteraard is de "antiquity" al een beladen woord. Voor Europa wordt meestal de ondergang van het West-Romeinse Rijk in het jaar 472 als eindpunt van dit antieke tijdperk aangegeven (en het begin van de Middeleeuwen). Buiten de Europese context is dit jaartal uiteraard vrij willekeurig. In andere civilisaties (zoals China bijvoorbeeld) spelen andere data een rol.
Uiteraard zijn de bronnen die dateren van voor het jaar 472 uiterst zelden. De meeste genealogiëen van Europese families halen de 16de eeuw niet, laat staan de vroege Middeleeuwen. Vandaar concentreren DFA onderzoeker zich notgedwongen op belangerijke personages (vorsten, koningen en keizers) bij hun onderzoek, omdat over hen uiteraard de meeste bronnen bewaard zijn gebleven. Echter zijn zelfs stamreeks van die teruggaan tot de 12de eeuw gaan al vaak bijzonder speculatief. Bijvoorbeeld, bestaat er veel discussie over de voorouders van het Nederlandse koningshuis, de Duitse familie van Nassau; een bevredigend antwoord op de vraag of Dudo van Laurenburg uit de 12de eeuw de stamvader was van de Nassaus is nog niet gevonden. Ook over de mogelijk Friese afkomst van de oude graven van Holland bestaat veel speculatie.
Genealogie voor het jaar 1000 is bijzonder moeilijk, omdat de overleverde bronnen zo zelden zijn dat men slechts via ingewikkelde hypothesen (bijvoorbeeld naamgeving) tot een stamreeks kan komen. Aan hand van documenten (bijvoorbeeld stichtingsaktes van kloosters), maar ook steeds vaker aan hand van genealogische vondsten, probeert men meer licht te werpen op dit donkere tijdperk en probeert men stamreeksen te reconstrueren, die doorlopen naar het antieke tijdperk, waar men aansluitingen probeert te vinden op belangrijke historische personen of invloedrijke vorstenhuizen. Bijzonders geliefd zijn stamreeksen die teruggaan naar de Romeinse keizers, Koning David en de koningen van Israël, Jesus, de profeet Mohammed, Egyptische vorstenhuizen, Assyrische koningen en Attilah. In China, doet men ook onderzoek naar de nazaten van de filosoof Confucius. In de Islamitische wereld, ontlenen verschillende vorstenhuizen hun autoriteit aan de claim dat zij directe nazaten zijn van de profeet Mohammed.

Tot dusver heeft de zoektocht naar controlerbare stamreeksen tot het antieke tijdperk nog niet veel opgeleverd. In nieuwesgroepen zoals soc.genealogy.medieval worden door onderzoeker bijna dagelijks hypothesen omtrend mogelijke stamreeksen opgesteld en getoest, maar de heftige discussies over "Descent from Antiquity" hebben nog niet het gewenste resultaat
opgeleverd.

Archeologie: een nieuwe mogelijkheid?

Omdat alle bekende geschreven bronnen bijna wel onderzocht zijn op de mogelijkheid er nieuw genealogische feiten uit te concluderen, is het wachten op de vondst van nieuwe bronnen. Naast geschreven bronnen kan nieuw genealogisch onderzoek wellicht uitkomst bieden. Momenteel is veel hoop gevestigd op uitgravingen in Syrie, Armenie, Irak en Iran, omdat het Midden-Oosten wordt beschouwd als bakermaat van de Westerse beschaving. In het antieke tijdperk waren deze civilisaties bijzonder ontwikkeld op het gebied van schrift, wetten en een centrale overheid. De hoop van DFA -onderzoekers is dan ook, dat ooit genealogie en archeologie elkaar zullen raken, en dat nieuwe vondsten een betrouwbare stamreeks tot voor het jaar 472 mogelijk maken.